XML Site Haritası: XML Sitemap ve SEO için Önemi

XML site haritası, Google ‘ın web sitenizdeki önemli sayfalara kolayca ulaşmasını sağlar.
XML site haritaları SEO için kritik öneme sahiptir. Site içi bağlantı inşanız farklı sayfaların keşfedilmesine olanak sağlayacak kadar güçlü olmasa bile bir XML site haritası, indekslenmesini istediğiniz tüm sayfaların Google tarafından kolayca bulunmasını sağlar.
XML Dili ve XML Dosya Uzantısı Nedir?
XML bir veri işaretleme dilidir ve açılımı “extensible markup language” yani “genişletilebilir işaretleme dili” dir. XML, verilerin hem insanlar hem de sistemler tarafından kolayca okunup işlenebilmesi amacıyla W3C tarafından oluşturulmuş bir standarttır.
XML nin temel amacı veri alışverişini sağlamaktır. HTML ye benzer olsa da önemli bir özelliği ile XMl , HTML den ayrılır o da XML de kendi etiketlerinizi oluşturabilirsiniz yani yeni bir veri etiketi tanımlayıp bu etikete bilgi ekleyerek veri transferi sağlayabilirsiniz.
Farklı programlama dilleri arasında veri transferi, verilerin paylaşımı ve akışı da yine XML formatı ile kolayca yapılabilmektedir. Dolayısıyla site haritalarında XML dilinin kullanılmasının nedeni anlaşılmıştır diye düşünüyorum.
XML ile kodlanmış bir dosyanın uzantısı doğal olarak XML olacaktır bu nedenle site haritaları genelde sitemap.xml şeklinde adlandırılır.
XML Site Haritası Nedir?
XML site haritası, bir web sitesinin Google ‘da yer almasını istediğiniz sayfa ve içeriklerini listeleyen ve Google’ın bu sayfaları bularak tarayabilmesine olanak sağlayan XML formatında özel bir dosyadır.
Ayrıca bir XML sitemap, arama motorlarının web sitenizin yapısını anlamasına da yardımcı olur. Google ‘ın web sitemizin her önemli sayfasını tarayıp indekslemesini isteriz.
Ancak çoğu zaman web sitemizdeki çok önemli sayfalara farklı sayfalardan hiç bir site içi link gelmediği için arama motoru örümcekleri bunları bulamaz.
Tam olarak bu nedenle Google dizininde yer almasını istediğimiz tüm sayfa ve içeriklerimizi listeleyen özel bir site haritasına ihtiyacımız vardır.
Bir XML Site Haritasına Neden İhtiyacım Var?
Site haritaları SEO için çok faydalıdır fakat bir sıralama faktörü değildir yani sırf siteniz bir XML site haritasına sahip diye Google ‘da üst sıralara yükselmeyecektir.
Bununla birlikte bir site haritası eklemenin şu faydaları vardır;
- Google sitenizdeki tüm içeriklere ulaşabilir.
- Tarama (crawling) işlemleri çok daha hızlı ve verimli olur.
- Keşfedilemediği için indeks almayan ve trafik getirmeyen içerik kalmaz.
XML Site Haritası Örneğine Birlikte Bakalım
Bir XML site haritası, sitenizdeki blog yazılarını, ürünleri (eğer e-ticaret sitesi ise), kategorileri ve sayfaları içerir bunların Google tarafından kolayca keşfedilebilmesine olanak sağlar.
Rank Math SEO eklentisi ile hazırlanmış bir XML site haritasının tarayıcıda nasıl görüntülendiğini aşağıdaki görselden görebilirsiniz.

Bu sayfanın kaynak kodu ise bize XML dilinde bu sayfanın nasıl kodlandığını gösterecektir. Ben site haritama görselleri de dahil ettiğim için ilgili etiketi aşağıda görebilirsiniz. Burada örnek olması açısından yazılar için oluşturulan site haritasından ilk üç URL yer alıyor.

Bir XML Site Haritası birkaç bölümden oluşur,
- Bir XML sürüm bildirimi: arama motoru örümceklerinin ne tür bir dosya taradıklarını anlamalarına yardımcı olur.
- URL seti: arama motorlarına protokol hakkında bilgi verir.
- URL: sayfanın URL’sini listeler.
- Lastmod: Sayfanın en son ne zaman değiştirildiğini açıklayan bir tarih formatıdır.
Her site haritasının geçerli olması için bu standarda uyması gerekir. <priority> ve <changefreq> gibi başka özellikler de vardır, ancak bunların site haritasının işleyişi veya performansı üzerinde herhangi bir etkisi olmadığından bir süredir site haritalarında bunlara yer verilmediğini görüyoruz.
XML Site Haritası Dizini Nedir?
Bir web sitesinde sayfalar, yazılar, ürünler gibi farklı içerik türleri vardır. Google ve diğer arama motorlarının kolayca tarayıp indeksleyebilmesi için her bir içerik türüne özel ayrı bir harita oluşturulması daha verimlidir.
Bu şekilde farklı içerik türleri için oluşturulan site haritalarının tek bir dizinde toplanmasıyla site haritası dizini oluşur.

Yukarıdaki görselde de görebileceğiniz üzere birden fazla XML site haritası tek bir dosya üzerindedir bunlardan birine tıkladığınızda ilgili site haritasına gidersiniz.
Eğer sitenizde Woocommerce e-ticaret eklentisi yüklüyse ürünler için de bir site haritası oluşturulur.
Bir site haritası dizini aynı zamanda Google ‘ın sitede hangi içerik türlerinin yer aldığını anlamasına da yardımcı olmaktadır.
WordPress XML Site Haritası Oluşturma (Sitemap XML Oluşturma)
WordPress dünyanın en yaygın içerik yönetim sistemi ve pek çoğumuz sitelerimizi oluşturmak için WordPress ‘in gücünden yararlanıyoruz.
WordPress ‘te bir site haritası oluşturmak için ayrı bir eklenti yüklemenize gerek yoktur. Kullandığınız SEO eklentisi zaten site haritalarınızı otomatik olarak oluşturacaktır.
Rank Math ile site haritası oluşturulması son derece kolaydır bunun için öncelikle PANO sekmesine tıklayın ve Site Haritası kutusunu bulun, eğer aktif değilse aşağıda görseldeki gibi aktifleştirip açık konuma getirin eğer açıksa olduğu gibi bırakın.

Daha sonra “Sitemap Ayarları” kısmına tıklıyoruz.

Buradan ayarlara tıkladıktan sonra Site Haritası için GENEL AYARLAR karşımıza çıkacaktır bu noktada ben tüm projelerimde site haritalarını aşağıdaki şekilde ayarlıyorum size de bu şekilde yapmanızı öneririm.
Bu ayarların açıklamaları da görselin altında, okumaya devam edin.

Site Haritası Başına Linkler: Örneğin 1000 sayfa var bu kadar sayfayı Google örümcekleri tek seferde taramayabiliyor bu yüzden bunu 5 parçaya bölmek tarama ve indeksleme işlemi açısından daha verimlidir. 200 olarak bu kısmı bırakabilirsiniz.
Site Haritalarındaki Görseller: Bu ayar ile bir yazıda veya ürün sayfasında yer alan görseller site haritasına dahil edilir böyle bu görseller Google tarafından daha hızlı fark edilerek Google görsel arama motoru üzerinden de organik trafik edinmenize yardımcı olur.
Öne Çıkan Görüntüleri Dahil Et: bu ayar ile yazı içeriğinde görünmese bile featured image (öne çıkan görsel) site haritasına dahil edilebilir.
Yazıları Hariç Tut: Bu bölüme yazı, sayfa, ürün, vb içerik türü kimlik numarasını girerek site haritasından hariç tutabilirsiniz.
Şartları Hariç Tut: Bu bölümü kullanarak belli bir etiketle işaretlenen yazı veya ürünleri ya da belli bir kategori altındaki içerikleri site haritasından hariç tutabilirsiniz.
Bunun için etiket / kategori kimlik numaralarını bu alana araya virgül koyarak girebilirsiniz.
Gönderi Çeşitleri: Bu alandan farklı gönderi türlerinin site haritasına dahil edilip edilmeyeceğini belirleyebilirsiniz.
Örneğin yazılar ve sayfalar site haritasında bulunmalıdır fakat medya ekleri ayrı bir sayfada açılmaması gerektiğinden ve ait olduğu yazıya yönlendirdiğinden bunların site haritasına eklenmesine gerek yoktur.
Benzer şekilde etiketler de içerik yinelemesi sorununa neden olduğundan genelde ya kullanılmaz ya da kullanılsa bile noindex robot meta ile işaretlenir bu nedenle etiketlerin site haritasına dahil edilmesine gerek yoktur.
Kategorilerin site haritasına eklenmesi ise tamamen sitenizin türüne bağlıdır eğer standart kurumsal bir web sitesinden söz ediyorsak ben genelde kategorileri hiç kullanmam veya noindex veririm , site haritasına kategori dahil etmem.
Fakat e-ticaret sitelerinde, haber sitelerinde ve buna benzer kategorilerin önemli olduğu site tiplerinde mutlaka kategorilerin site haritasında olması gerekir.
Hangi Web Sitelerinin Kesinlikle Bir Site Haritasına İhtiyacı Vardır?
Tüm web siteleri için bir site haritası kullanımı SEO açısından son derece faydalıdır bunu not etmiş olayım. Fakat bazı site türleri için site haritası olmazsa olmazdır.
Özellikle devasa web sitelerinin mutlaka site haritası kullanması gerekir aksi halde tarama ve indekslemede büyük sıkıntılar söz konusu olur.
Bir web sitesinin sayfa sayısı azsa herhangi bir site haritası olmasa bile site içi bağlantılar, footer linkler ve menü üzerinden Google diğer sayfaları keşfederek bunları dizinine ekler.
Fakat milyonlarca ürünün listelendiği bir e-ticaret sitesinde ya da yüz binlerce haber girişi yapılmış bir ulusal haber sitesinde site haritası olmak zorundadır çünkü bu kadar sayfanın site içi bağlantı veya menüler üzerinden keşfedilmesi mümkün değildir.
XML Site Haritasında Hangi Sayfalar Olmalıdır?
XML site haritanızda insanların ziyaret etmesini ve Google ‘da yer almasını istediğiniz sayfalara yer vermelisiniz.
Örneğin “gizlilik bildirimi” veya “şartlar ve koşullar” gibi sayfalar sitenizde mutlaka yer vermeniz gereken fakat Google ‘da yer alması gerekmeyen, ziyaretçilerin ilgisini çekmeyecek sayfalardır.
Yeni bir blog içeriği, önemli bir hizmetinizin tanıtımını yaptığınız sayfanız ya da ürünlerinizin yer aldığı mağaza sayfası site haritanızda yer almalıdır çünkü bu sayfaların Google arama motorunda üst sıralarda yer almasını, dolayısıyla da sitenize organik trafik getirmesini istersiniz.
Önemli bir hatırlatma yapmak istiyorum, eğer bir sayfayı veya içeriği site haritasından hariç bırakırsanız bu o sayfa veya içeriğin Google dizinine eklenmeyeceği anlamına gelmez.
Google bir şekilde o sayfayı veya içeriği bulabilir. Google dizininde yer almasını istemediğiniz içerikler için NOINDEX kullanmalısınız.
NOINDEX ile işaretli bir sayfa zaten Google dizinine eklenmeyeceğinden site haritasında yer almasına da gerek olmayacaktır.
Gooogle Search Console Üzerinden Site Haritası Gönderme
Site haritanızın Google tarafından fark edilmesi için mutlaka GSC (Google Search Console) üzerinden gönderilmesi gerekmektedir.
Bu işlemi yapmak son derece kolaydır fakat öncelikle şuradan ücretsiz bir GSC hesabı açıp sitenizi eklemeniz ve doğrulama işlemi yapmanız gerekmektedir.
Aşağıdaki ekran görüntüsünden de kolayca görebileceğiniz üzere dizin bölümünün hemen altında yer alan “Site Haritaları” sekmesine tıklayın, açılan sayfada “Yeni Bir Site Haritası Ekleyin” kutusunun altında site haritanızın URL sini ekleyip gönderebilirsiniz.

Burada dikkat etmeniz gereken bir nokta var, URL giriş kutusunda dikkat ederseniz zaten alan adı yer alıyor buraya sadece site haritanızın dosya yolunu girmelisiniz.
Yukarıdaki ekran görüntüsünde benim gönderdiğim site haritasının dosya yolu /sitemap_index.xml şeklinde ve yine dikkatli bakarsanız tür kısmında “Site Haritası Dizini” yazıyor.
Google Search Console üzerinden sadece site haritası dizini göndermeniz yeterlidir ayrıca bu dizinin altındaki haritaları göndermeniz gerekmez.
Site haritası dizinine tıkladığınızda aşağıdaki gibi bu dizinde yer alan xml site haritaları listelenir ve hemen yanında keşfedilen URL sayısı, son okuma tarihi de yer alır.

Örneğin bu listelenen xml site haritalarından post sitemap ‘e tıkladığımda aşağıdaki gibi bir ekran görüntüsü karşıma çıkacaktır.

Bir Web Sitesinin XML Site Haritasına Sahip Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?
Bir web sitesinin ne tür içeriklere sahip olduğunu veya içeriklerinin neler olduğunu öğrenmek için site haritasına ulaşmak isteyebilirsiniz böyle bir durumda site haritasına genelde domain.com/sitemap.xml veya domain.com/sitemap_index.xml yollarını izleyerek ulaşabilirsiniz.
Bazen gizlilik ve güvenlik gibi gerekçelerle site haritaları farklı URL lerde barındırılıyor bu durumda Screaming Frog gibi bir crawler kullanarak site haritalarını bulabilirsiniz.
Bir XML Site Haritasını Nasıl Güncellerim?
WordPress altyapılı siteler için her yazı , sayfa veya ürün eklendiğinde site haritanız da otomatik olarak güncellenir ve Google tarafından keşfedilecek yeni URL ler site haritasının en üstüne eklenir böylece Google örümcekleri geldiğinde en taze ve yeni eklenmiş URL leri bularak dizine ekler.
Manuel olarak site haritasının güncellenmesi zordur özellikle büyük çaplı web sitelerinde imkânsızdır bu yüzden site haritalarının oluşturulmasında otomasyon şart fakat sitenizdeki tüm sayfaların sayısı iki elin parmaklarını geçmiyorsa site haritanızı bir metin editöründe kendiniz oluşturabilirsiniz.
Online Araç ile Adım Adım XML Site Haritası Oluşturalım
XML site haritanızı online olarak zahmetsizce oluşturmak için kullanabileceğiniz bazı siteler mevcut örneğin buradaki sitede ile bir xml site haritasını ücretsiz ve otomatik olarak oluşturabilirsiniz.
1.ADIM : Öncelikle sitenizin alan adını aşağıda gösterdiğim gibi kutu içine yazın ve START butonuna basın. Bir tarama ekranı belirecek burada sitenizin sayfa ve içeriklerinizden NOINDEX ile etiketli olmayanlar listeye eklenecektir.

2.ADIM : Açılan tarama penceresinde işlemlerin bitmesini bekleyin. İşlem bittiğinde aşağıdaki gibi üstte Completed! ibaresi görünecektir. Hemen “VIEW SITEMAP DETAILS” butonuna tıklıyoruz.

3.ADIM : Açılan sayfada site haritasını indirebileceğiniz bir buton göreceksiniz ayrıca site haritasına dahil edilen URL leri de bu alanda görebilmektesiniz. Download Your XML Sitemap File butonuna tıklayarak XML formatlı site haritasını bilgisayarınıza indirin.

4.ADIM : Bu aşamada indirmiş olduğunuz XML dosyasını CPanel hosting yönetimi panelinden sitenizin ana dizinine eklemeniz gerekmektedir. Hosting firmanıza göre CPanel olur, Plesk olur önemli değil.. önemli olan bu XML site haritasının site ana dizinine eklenmesi.
5.ADIM : Google Search Console üzerinden site haritanızı gönderin. Google site haritalarını genelde bir kaç gün içinde işlemeye başlar. Site haritanızdaki URL sayısına göre bu işleme süreci biraz zaman alabilir ve tüm URL lerin keşfedilmesi için biraz beklemeniz gerekebilir,
Sabırlı olun, Google site haritanızdaki tüm URL leri eninde sonunda işleyip dizine ekler fakat hızlandırılmasını istediğiniz önemli sayfalar varsa bunlar için URL denetimi aracını kullanabilirsiniz.
XML Site Haritalarında <priority> Kullanımı ve SEO
<priority> eskiden site haritalarına içeriklerin hangi öncelikle taranması gerektiğini belirtmek için ekleniyordu. Fakat Google pek çok kez bunu kullanmadığını, hiç bir şekilde dikkate almadığını belirtti.
Bu nedenle <priority> kullanımı gereksizdir şu anda Yoast ve Rank Math gibi popüler SEO eklentilerinin site haritalarında <priority> yer almıyor sonuç olarak bu özellik SEO açısından gerekli değildir.